पॅरिस ऑलिम्पिक : विनेश फोगट सुवर्ण पदकाच्या जवळ, नीरजपासून सुवर्ण पदक एक विजय दूर, पुरुष हॉकीच्या उपांत्य फेरीत टीम इंडियाचा पराभव

पॅरिस ऑलिम्पिक : विनेश फोगट सुवर्ण पदकाच्या जवळ, नीरजपासून सुवर्ण पदक एक विजय दूर, पुरुष हॉकीच्या उपांत्य फेरीत टीम इंडियाचा पराभव

लेवाजगत न्यूज मुंबई (गुरुदत्त वाकदेकर) : पॅरिस ऑलिम्पिकचा ११वा दिवस भारतासाठी संमिश्र निकालांचा ठरला. टोकियो ऑलिम्पिकमध्ये सुवर्णपदक जिंकून इतिहास रचणाऱ्या नीरज चोप्राने चाहत्यांची निराशा केली नाही, तर विनेश फोगटच्या कुस्ती मॅटवर अप्रतिम कामगिरीने पॅरिस ऑलिम्पिकमध्ये भारताच्या आणखी एका सुवर्णपदकाच्या आशा उंचावल्या. 

विनेश फोगटने इतिहास रचला आहे. ऑलिम्पिकची अंतिम फेरी गाठणारी ती पहिली भारतीय महिला कुस्तीपटू ठरली आहे. कुस्तीमध्ये तिने महिलांच्या ५० किलो वजनी गटाच्या उपांत्य फेरीत क्युबाच्या लोपेझ गुझमनचा ५-० असा पराभव केला. पहिल्या फेरीपर्यंत विनेश १-० ने आघाडीवर होती. त्यानंतर शेवटच्या तीन मिनिटांत तिने क्युबाच्या कुस्तीपटूवर दुहेरी आक्रमण करत चार गुणांची कमाई केली. ही आघाडी तिने शेवटपर्यंत कायम राखली आणि अंतिम फेरीत धडक मारली. या ऑलिम्पिकमधील विनेशचा प्रवास विलक्षण राहिला आहे. दुखापतीमुळे रिओ ऑलिम्पिकमधून माघार घेतल्यानंतर आणि त्यानंतर टोकियो ऑलिम्पिकमध्ये राऊंड ऑफ १६ मधून बाहेर पडल्यानंतर विनेशने यावर्षी आपली प्रतिभा जगाला दाखवली आहे. तिच्या पहिल्या सामन्यात म्हणजे उपउपांत्यपूर्व फेरीत, विनेशने चार वेळा विश्वविजेती आणि टोकियो ऑलिम्पिक सुवर्णपदक विजेत्या सुसाकीचा ३-२ असा पराभव केला. त्यानंतर उपांत्यपूर्व फेरीत ओक्सानाचा ७-५ असा पराभव केला. आता उपांत्य फेरीत ५-० असा विजय मिळवत तिने अंतिम फेरीत धडक मारली. विनेशला किमान रौप्य पदकाची खात्री आहे आणि ती बुधवारी म्हणजेच ७ ऑगस्ट रोजी सुवर्णपदकासाठी स्पर्धा करेल. विनेशपूर्वी ऑलिम्पिकमध्ये केवळ दोन पुरुष कुस्तीपटू अंतिम फेरीत पोहोचले आहेत. २०१२ लंडन ऑलिम्पिकमध्ये सुशील कुमार आणि २०२० टोकियो ऑलिम्पिकमध्ये रवी दहिया अंतिम फेरीत पोहोचले होते, परंतु दोघांनाही शेवटचा सामना गमवावा लागला होता.

गतविजेत्या नीरजने मंगळवारी पहिल्याच प्रयत्नात ८९.३४ मीटर फेक करून पुरुषांच्या भालाफेक स्पर्धेच्या अंतिम फेरीत प्रवेश केला. उपांत्य फेरीत स्थान मिळवल्यानंतर त्याने पदकाच्या दिशेने दमदार पावले टाकली. नीरजचा सहकारी भालाफेकपटू किशोर जेना मात्र अंतिम फेरीत प्रवेश करू शकला नाही. ब गटातील पात्रता फेरीत पहिला ठरलेल्या नीरजने आपल्या हंगामातील ८९.३४ मीटरची सर्वोत्तम कामगिरी केली आणि ८ ऑगस्ट रोजी होणाऱ्या अंतिम फेरीसाठी पात्र ठरला. नीरजने पहिल्याच प्रयत्नात टोकियो ऑलिम्पिकमध्ये अंतिम फेरीसाठीही पात्रता मिळवली होती.

नीरजने अ आणि ब दोन्ही गटांमध्ये अव्वल स्थान मिळवून अंतिम फेरीत प्रवेश केला. नीरजच्या कारकिर्दीतील ही दुसरी सर्वोत्तम कामगिरी आहे. गत ऑलिम्पिक आणि विश्वविजेत्याने ८७.५८ मिटरच्या प्रयत्नात टोकियो ऑलिम्पिक सुवर्णपदक जिंकले होते, तर २०२२ मध्ये स्टॉकहोम डायमंड लीगमध्ये रौप्य पदक जिंकताना त्याची वैयक्तिक सर्वोत्तम कामगिरी ८९.९४ मिटर आहे. हा देखील राष्ट्रीय विक्रम आहे. भारताचा किशोर जेना मात्र अ गटात ८०.७३ मीटर्सच्या प्रयत्नात नवव्या आणि एकूण १८व्या स्थानावर राहिला आणि अव्वल १२ मध्ये प्रवेश करून अंतिम फेरीत प्रवेश करू शकला नाही. गट अ आणि ब पात्रतेनंतर, ८४ मीटर किंवा त्याहून अधिक फेक असलेले सर्व खेळाडू किंवा दोन्ही गटातील शीर्ष १२ खेळाडू अंतिम फेरीसाठी पात्र ठरले.

ऍथलेटिक्स महिलांच्या ४०० मीटर रिपेचेजमध्ये, भारताच्या किरण पहलला हीट वनमध्ये ५२.५९ सेकंदांच्या खराब कामगिरीसह सहा खेळाडूंमध्ये सहाव्या स्थानावर राहून उपांत्य फेरी गाठण्यात अपयश आले. रिपेचेजमध्ये आव्हान देणाऱ्या २६ धावपटूंमध्ये ती २३ व्या स्थानावर राहिली. नायजेरियाच्या एला ओनोजुववेमोने ५०.५९ सेकंद वेळेसह हीट वन अव्वल स्थान पटकावले. प्रत्येक हीटमधील अव्वल धावपटू आणि इतर दोन वेगवान धावपटू उपांत्य फेरीत पोहोचले.

भारतीय पुरुष टेबल टेनिस संघ प्री-क्वार्टर फायनलमध्ये अव्वल मानांकित चीनविरुद्ध एकतर्फी पराभव पत्करावा लागल्याने स्पर्धेतून बाहेर पडला. भारताच्या १४व्या मानांकित संघाकडे अनेक वेळा ऑलिम्पिक चॅम्पियन चीनला उत्तर नव्हते, ज्याने सामना ३-० ने जिंकला. भारताच्या बाजूने, केवळ अनुभवी अचंता शरथ कमलला एक गेम जिंकण्यात यश आले तर उर्वरित दोन सामने सरळ गेममध्ये गमावले. भारताच्या सामन्याची सुरुवात जागतिक क्रमवारीत ४२व्या क्रमांकावर असलेल्या हरमीत देसाई आणि मानव ठक्कर या जोडीने केली, ज्यांनी चीनच्या मा लाँग आणि वांग चुकिन या जागतिक क्रमवारीत पहिल्या क्रमांकाच्या जोडीविरुद्ध सरळ गेममध्ये ०-३ (२-११, ३-११, ७-११) असा एकतर्फी पराभव स्वीकारला.  शरथ कमलने जागतिक क्रमवारीत दुसऱ्या क्रमांकावर असलेल्या फॅन झेंडॉन्गविरुद्ध पहिला गेम जिंकला पण चीनच्या खेळाडूने पुढील तीन गेम जिंकून हा सामना ३-१ (९-११, ११-७, ११-७, ११-५) असा जिंकला आणि चीनला २-० अशी आघाडी निळवून दिली. करा किंवा मरो या सामन्यात जागतिक क्रमवारीत ५९ व्या स्थानावर असलेल्या मानवला जागतिक क्रमवारीत अव्वल स्थानी असलेल्या चुकिनला पराभूत करणे आवश्यक होते परंतु चीनच्या खेळाडूने हा सामना ३-० (११-९, ११-६, ११-९) असा जिंकून आपल्या संघाला उपांत्यपूर्व फेरी गाठण्यासाठी मदत केली.

जर्मनीने पॅरिस ऑलिम्पिकच्या उपांत्य फेरीच्या सामन्यात भारतीय पुरुष हॉकी संघाचा पराभव करत अंतिम फेरीत धडक मारली आहे. या सामन्यात जर्मनीने भारताचा ३-२ अशा फरकाने पराभव करत सुवर्णपदकाच्या लढतीत आपले नाव कोरले. अंतिम फेरीत जर्मनीचा सामना नेदरलँड्सशी होणार आहे, ज्यांनी अन्य उपांत्य फेरीत स्पेनचा पराभव केला होता. भारतीय संघ सुवर्णपदकाच्या लढतीसाठी पात्र ठरू शकला नसला तरी हरमनप्रीत सिंगच्या नेतृत्वाखालील संघाला कांस्यपदक जिंकण्याची संधी असेल.  कांस्यपदकासाठी भारताचा सामना स्पेनशी होणार आहे. या सामन्यात भारताने पहिल्या क्वार्टरमध्ये एक गोल करत आघाडी घेतली होती, मात्र दुसऱ्या क्वार्टरमध्ये जर्मनीने दोन गोल करत भारतावर आघाडी घेतली.  यानंतर तिसऱ्या क्वार्टरमध्ये भारताने पुन्हा बरोबरीचा गोल केला, मात्र सामना संपण्याच्या सहा मिनिटे अगोदर जर्मनीने तिसरा गोल केल्याने अखेरच्या सामन्यात फरक पडला. अशाप्रकारे सुवर्णपदक जिंकण्यासाठी भारताची ४४ वर्षांची प्रतीक्षा लांबली.